مطالعه ی جدید پیرامون عوامل خشک شدن دریاچه ی ارومیه

مطالعه ی جدیدی که اخیرا در مجله ی مدیریت منابع آب (Water Resources Management) منتشر شده است به بررسی عوامل موثر در کاهش مساحت دریاچه ی ارومیه پرداخته است. در این مطالعه که توسط پژوهشگران دانشگاه تبریز به انجام رسیده با استفاده از مدلسازی سیستم های پویا نشان داده شده است که کاهش ورودی آب به دریاچه به دلیل استفاده ی بیش از حد از آب های جاری و همچنین تغییرات اقلیمی حدود 65 درصد، ساخت سدها حدود 25 درصد و بارندگی بر سطح دریاچه تنها ده درصد در کاهش ارتفاع سطح آب موثر بوده است. 

نکته ای که کمی برای من مبهم بود این است که چرا محققان دو عامل استفاده ی بیش از حد از آب های جاری ورودی به دریاچه و تغییر اقلیم را به صورت یک مولفه در نظر گرفته اند. به هر حال اگر فرض کنیم که مثلا از آن 65 درصد، نیمی مربوط به عامل انسانی (یعنی بهره برداری بی رویه) و نیمی مربوط به عامل طبیعی (یعنی تغییر اقلیم*) است، در نهایت می شود گفت که در شرایط فعلی دریاچه بیش از پنجاه درصد عوامل انسانی موثر هستند.

* دقت کنید که تغییر اقلیم هم خودش پیامد فعالیت های انسانی است! 

 

حرف که هیچ، دلمان کمی به برف خوش باشد

 تصاویری که اینجا می بینید مربوط به پوشش برفی بخش هایی از شمال غرب ایران است که با توجه به موقعیت دریاچه ی ارومیه و حاشیه ی دریای خزر در سمت راست تصویر می توانید موقعیتش را شناسایی کنید. 

 اولین تصویر مربوط به همین امسال، در واقع همین دیروز، نهم آذر است. همانطور که می بینید بخش قابل توجهی از منطقه زیر پوشش برفی است.

برای اینکه دستتان بیاید که امسال تا اینجا چقدر برف باریده اول یک تصویر می گذارم از 15 اسفند سال گذشته. به نظرم با یک مقایسه ی ساده می شود گفت که میزان برف قابل مشاهده در منطقه در دهه ی اول آذر سال جاری از پایان سال قبل بیشتر یا حداقل برابر است! برای بزرگ شدن تصویر روی آن کلیک کنید.

سه تصویر بعدی به ترتیب مربوط به نهم یا دهم آذر سال های 89، 88 و 87 می باشد. همانطور که می بیینید شرایط به گونه ای است که انگار پوشش برفی در مجموع سه سال در اوایل آذماه به میزان سال جاری نبوده است. برای دیدن تصاویر با کیفیت بالاتر روی هر کدام کلیک کنید.

خیلی دوست دارم بدانم این تغییر قابل توجه در پوشش برفی حوضه ی آبخیز دریاچه چه پیامدهایی برای شرایط اکولوژیک آن خواهد داشت. آیا اصلا این برف در فصل گرما به دریاچه خواهد رسید؟ آیا ممکن است این پوشش برفی باعث بروز سیلاب در منطقه بشود؟ آیا ورود این حجم آب شیرین در صورت رسیدن به دریاچه، تغییراتی در ساختار شیمیایی آن ایجاد خواهد کرد؟ 

در نهایت، حرف ها که دریاچه را نجات نداد، آیا این برف ها قادر است لااقل از خشک شدن بیشتر دریاچه ممانعت کند؟ این هم از آن سوال هایی است که باید برای پاسخش منتظر ماند.

در مطلب قبلی نشان دادم که بارش باران های اخیر در شرایط دریاچه بهبود ایجاد نکرده است و مساحت آن نسبت به سال گذشته کاهش هم داشته است. دلایل و مطالعات علمی مرتبط با این قضیه هم اینجا است. 

آخرین مطالب مرتبط با شرایط دریاچه را اینجا مطالعه کنید.

بارندگی ها بی تاثیر است: مساحت دریاچه ارومیه در حال کاهش

تا به حال در دو مطلب تصاویری را اینجا و اینجا درج کرده ام که نشان می دهد بارندگی ها و روزهای دائما ابری در هفته های اخیر گرچه سرعت کاهش مساحت سالانه ی دریاچه را اندکی کند کرده است اما آن را متوقف نکرده است. تصویر زیر شرایط دریاچه را در ششم آذر ماه 1389 با ششم آذرماه 1390 مقایسه می کند. همانطور که مشاهده می کنید با وجود بارندگی های اخیر مساحت دریاچه و ارتفاع سطح آب آن همچنان در حال کاهش است. پسروی آب در بخش غربی و شمالی با وضوح بیشتری قابل مشاهده است.

امروز روی وبلاگ انجمن ایرانی اقلیم شناسی می خواندم که میزان بارندگی در سال جاری بسیار بیشتر از مقداری است که توسط مدل های اقلیمی برای ایران پیش بینی شده است. حال نکته اینجا است که وقتی شرایط ترسالی قابل توجه که در دهه های گذشته بی سابقه بوده است نتوانسته مانع از روند خشک شدن دریاچه شود، اگر در سال های پیش رو با یک دوره ی خشکسالی کوتاه مدت مواجه شویم، آیا سرنوشتی جز مرگ برای دریاچه می توان تصور کرد؟

افزایش بارندگیها تاثیر چندانی در بهبود دریاچه ارومیه ندارد

دوستان خبرگزاری مهر لطف کرده و با الهام از دو مطلبی که اخیرا در مورد دریاچه ی ارومیه نوشته ام خبری را در بخش اجتماعی اشان مرتب کرده اند.  البته من در ایمیلی برایشان نوشتم که من کارشناس محیط زیست نیستم و خواستم که عنوان را تصحیح کنند اما تا کنون که این کار انجام نشده است.

این خبر در واقع اشاره دارد به این حقیقت که با وجود بارندگی های دو تا سه سال گذشته در حوزه آبخیز دریاچه، مساحت و عمق دریاچه همچنان در حال کاهش است. 

باران آمد، آب با باران نیام

با اینکه شمال غرب کشور سال گذشته از بارندگی بیشتر از میانگین بلندمدت برخوردار بوده و در سال آبی جاری هم تا به اینجا روزهای خوبی را سپری کرده است، اما مقایسه ی شرایط دریاچه ی ارومیه با سال گذشته نشان دهنده ی کاهش مساحت دریاچه است. این موضوع در هر دو بخش شمالی و جنوبی دریاچه محسوس است هرچند در بخش جنوبی کاهش عمق و مساحت با وضوح بیشتری قابل مشاهده است. این امر در کنار مطالعات علمی متعدد نشان دهنده ی آن است که طبیعت نه تنها آنقدرها که می گویند در بروز بحران مقصر نیست که بعید است بتواند به تنهایی آن را رفع کند.

بارندگی های اخیر، دریاچه ی ارومیه و شلپ شلپ تخیلی

مدتی قبل با همکاری سه نفر از دوستان و استفاده از داده های مختلف پژوهشی انجام دادیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که بارندگی تاثیر قابل توجهی در تغییرات ارتفاع سطح آب دریاچه ی ارومیه ندارد و تنها در صورت بارندگی خوب، میزان کاهش ارتفاع کمتر خواهد بود. به عبارت دیگر چه باران زیاد ببارد و چه کم، چه ترسالی باشد و چه خشکسالی، دریاچه ی ارومیه با از دست دادن آب مواجه خواهد بود. حالا اگر خوش شانش بودیم و باران آمد و ترسالی بود، دریاچه میزان کمتری پایین می رود و یا در بهترین حالت ثابت می ماند.

خب، برای نمونه شاید دیدن انیمیشن دو فِرمی زیر بد نباشد. در این کار دو تصویر می بینید. یکی دریاچه ی ارومیه در سال جاری، هجدهم آبان ماه 1390 و دیگری دریاچه در همان روز در سال 1389. برای اینکه دو تصویر را تشخیص بدهید دقت کنید که در تصویر سال 1390 پوشش برفی به وضوح دیده می شود که مربوط به بارش های روزهای اخیر است در حالی که در تصویر سال 89 هیچ پوشش برفی وجود ندارد.

همانطور که می بینید بارندگی های اخیر گرچه به نسبت مثلا شهریور ماه ارتفاع سطح آب دریاچه را افزایش داده است اما در مقایسه با سال پیش از آن در همین موقع به هیچ وجه در بهبود شرایط دریاچه موثر نبوده است و با کمی دقت متوجه می شوید که حاشیه های دریاچه به نسبت سال گذشته پسروی داشته و ارتفاع سطح آب دریاچه کاهش یافته است.

همه ی نادیدنی های دریاچه ی ارومیه + آخرین تصویر بدون ابر

فرض کنید یک کتری آب را روی یک منبع گرما، مثلا اجاق بگذاریم. فرض هم کنید که دمای آب سی درجه باشد. همه ی ما می دانیم که آب به تدریج گرم و مقدار کمی از آن بخار می شود تا آنکه به دمای صد درجه می رسد. بعد آب صد درجه با گرفتن آن چیزی که به آن "گرمای نهان تبخیر" می گفتیم تبدیل به بخار صد درجه و از دسترس ما خارج می شود. 

به یک نکته دقت کنید. اگر شما در لحظه ای که دمای آب سی، شصت، هشتاد یا حتی در نزدیکی صد درجه است اجاق را خاموش کنید، ممکن است بخش عمده ای از آب، مثلا هشتاد یا نود درصد آن در کتری باقی بماند. اما اگر چند دقیقه و یا حتی کمتر از آن صبر کنید که آب نود و هشت درجه با گرفتن کمی گرمای اضافه تبدیل به بخار شود به طور ناگهانی کتری خالی می شود. حالا شما اگر بخواهید آب بخار شده را به کتری بازگردانید، باید هزینه ی بسیار زیادی را متقبل شوید تا آن تغییر نهایی را خنثی کنید.

این ویژگی سیستم های پیچیده است. این نوع سیستم ها غالبا در مقابل تغییرات جزیی و تدریجی مقاوم هستند و خودشان را با آن تطبیق می دهند اما در بعضی نقاط به طور ناگهانی به یک سیستم دیگر تبدیل می شوند و وقتی هم که چنین شرایطی رخ می دهد بازگرداندن آنها به شرایط اولیه اگر غیرممکن نباشد بسیار دشوار است. 

حکایت سیستم های اکولوژیک هم از همین دست است. شما اگر در طی یک هفته به یک دریاچه حجم اندکی از یک ماده ی معدنی اضافه کنید ممکن است تغییر نامحسوسی در ترکیب گیاهان و آبزیانش رخ بدهد که اگر بعد افزودن ماده ی معدنی را متوقف کنید به تدریج اثراتش از بین برود، اما اگر به طور ناگهانی حجم بالایی از یک ماده را به دریاچه بریزید یا برای مدت طولانی مثلا چند سال به طور مستمر یک سیستم را دستکاری کنید، ممکن است تغییرات قابل توجهی در ساختار اکولوژیکش ایجاد شود.

جالب اینجا است که اثرات بسیاری از این تغییرات بلندمدت است. مثلا گفته می شود که اگر همین امروز انتشار دی اکسیدکربن روی زمین متوقف شود، روند افزایش دمای زمین برای ده ها سال ادامه خواهد داشت تا زمانی که چرخه ی کربن به تدریج بتواند به شرایط مساعدی باز گردد. یا وقتی جایی سدی ساخته می شود، تخریب سد ضرورتا همه چیز را به حالت اولیه باز نمی گرداند. مثلا تخریب سد ممکن است باعث ورود حجم بالایی از رسوبات به رودخانه شود و حتی مرگ ماهی ها را رقم بزند. بنابراین این امکان وجود دارد که رودخانه ای که سدش را تخریب کرده ایم هیچ گاه به شرایط رودخانه ی سالم اولیه باز نگردند.

این همه را گفتم برای چه؟ به تصویر زیر نگاه کنید که آخرین تصویر ماهواره ای بدون ابر دریاچه، مربوط به چهار روز پیش است.

به نظر می رسد نیمه ی جنوبی دریاچه به طور کامل تبدیل به یک صفحه ی نمکی شده است که تنها در بعضی بخش ها مرطوب تر از بعضی دیگر است.  صفحه ای که به نظر می رسد حالا نه دیگر یک دریاچه با تمام مشخصاتش، بلکه یک سیستم اکولوژیک دیگر است. سیستمی که به نظر من حتی اگر در منطقه یک دوره ی ترسالی ده ساله تجربه بشود به شرایط اولیه اش باز نمی گردد. 

آنچه در شرایط فعلی به شدت در مورد دریاچه نگرانم می کند، دو چیز است. نخست اینکه ممکن است دریاچه دیگر هیچگاه به شرایط اولیه اش باز نگردد که پیش از این در این مورد گفته بودم که دریاچه در شرایط فعلی در حال انتقال از یک نقطه ی تعادل به نقطه ی تعادل جدید است. دلیل عمده ی این حرفم این است که بر اساس آنچه که امروز در دست بررسی است شرایط دریاچه در طی پنج سال آینده بهبود نخواهد داشت و در بهترین حالت تثبیت خواهد شد. به گمانم در طی این دوره تعاملات میان متغیرهای منطقه، به ویژه نمک و خاک شرایطی را فراهم کند که بخش های قابل توجهی از دریاچه به یک اکوسیستم جدید تبدیل شوند.

دوم اینکه فراموش نکنید ما با یک تشت پلاستیکی آب مواجه نیستیم که برای پرشدنش کافی باشد سر یک شنلگ را داخلش بگذاریم و آب را روانه اش کنیم. دریاچه یک سیستم پیچیده است. مثلا گفته می شود که افزایش غلظت نمک به دلیل کاهش آب، خودش یک عامل حفظ کننده ی ارتفاع سطح آب است. یعنی وقتی آب دریاچه کم می شود، غلظت نمک بالا می رود و همین باعث می شود که سرعت تبخیر کاهش پیدا کند که در نتیجه سرعت خروج آب را کاهش می دهد. 

از طرف دیگر ممکن است به تدریج و با کاهش گستره ی آبی، دمای سطح خاک به دلیل کاهش انعکاس نور خورشید افزایش پیدا کند و همین امر باعث افزایش سرعت تبخیر شود. ممکن است یک سری عوامل هم جهت بشوند و خشک شدن را تسریع کنند و گروه دیگری از عوامل جلویش را بگیرند. چیزی که این میان نگرانم می کند یک تغییر ناگهانی است. 

تا اینجا دریاچه ی ارومیه به تدریج خشک شده است و صفحات نمک به تدریج ظاهر شده اند. به تدریج از تعداد حیوانات ساکن یا مهاجر دریاچه کاسته شده و کم کم غلظت نمک آب بالا رفته. اما  آیا همه چیز همینطور به صورت تدریجی پیش خواهد رفت؟ آیا بدترین خطر دریاچه وزش بادهای حامل ذرات ریزنمک است که باعث بیماری های تنفسی و نقص بینایی می شوند و محصولات کشاورزی را نابود می کنند یا خطر بزرگتری در کمین است؟

آیا چیزی هست که ما در آینده نگری هایمان ندیده ایم یا از قلم انداخته ایم؟

این پرسش بسیار نگرانم می کند.

  بانک داده و پژوهش دریاچه ی ارومیه

مدتی بود در این فکر بودم تا مجموعه ی مقالاتی را که در حوزه ی دریاچه ی ارومیه جمع آوری کرده ام جایی معرفی کنم تا سایر دوستان بتوانند از محتوای آن ها استفاده کنند. فایل های بسیاری از این مقاله ها را در اختیار دارم اما از شرایط انتشار و حقوق مالکیت آن ها مطمئن نیستم برای همین پس از کسب اطمینان به تدریج فایل ها را روی سایت قرار می دهم.

عناوین را به چهار گروه مقاله های فارسی، مقاله های انگلیسی، داده ها و نقشه ها و تصاویر تقسیم کرده ام.

* اگر مقاله یا منبع داده یا هر نوع مرجع مفید دیگری سراغ دارید که در این مجموعه ذکر نشده است لطفا در بخش کامنت ها معرفی اش کنید.

* این مطلب را به طور مستمر به روز خواهم کرد.

* اگر لینکی کار نمی کند یا جایی اطلاعات مقاله ای کامل نیست لطفا خبرم کنید.

* استفاده از مطالب، داده ها و تصاویر این بانک کاملا آزاد است. 

* برای دسترسی سریع به این پایگاه و سایر مطالب مرتبط با دریاچه می توانید از آدرس urmia.climatechange.ir استفاده کنید.

مقالات فارسی:

بررسی ویژگی های دریاچه در دوره های بلندمدت:

محمدی، ع.، ج. درویشی و ر. لک، 1389، بررسی تاریخچه رسوب‌گذاری هولوسن دریاچه ارومیه بر اساس مطالعه مغزه‌های رسوبی تهیه شده از جنوب غرب دریاچه، بیست و نهمین گردهمایی علوم زمین.

جبارلوی شبستری، ب.، 1380، بررسی نوسان‌های سطح دریاچه ارومیه در کواترنر، اولین همایش دریاچه ارومیه.

تغییرات ارتفاع سطح آب:

دلاور، م.، س. مرید و م. شفیعی‌فر، 1387، شبیه‌سازی، تحلیل حساسیت و عدم قطعیت تغییرات تراز آب دریاچه ارومیه نسبت به مولفه‌های بیلان آبی آن، مجله هیدرولیک، 3 (1)، 48-45:55.

جلیلی، ش.، س. مرید، ا. بناکار و ر. نامدار قنبری، 1390، ارزیابی تاثیر شاخص‌های اقلیمی NAO و SOI بر تغییرات تراز دریاچه ارومیه، کاربرد روش‌های آنالیز طیفی سری زمانی، نشریه آب و خاک، 25 (1)، 140:149.

حسنی، ب.، درویش، م.، فتح ا... زاده، ه.، مسیبی، م.، 1390، نقش تغييرات آب و هوايي و اقليمي در کاهش تراز سطح آب درياچه اروميه، همایش ملی تغییر اقلیم و تاثیر آن بر کشاورزی و محیط زیست، تبریز، ایران.

حجازی زاده، ز و نادر، پ.، 1386، مدل سازي بارش و پيش بيني آن با استفاده از مدل هاي SARIMA و پايش خشکسالي به کمک شاخص BMI و نمايه PDRI در حوضه آبريز درياچه اروميه، حقيقات جغرافيايي زمستان 22(4):97-124.

گزارش مطالعات هیدولیک و هیدرو دینامیک و بررسی های زیست محیطی دریاچه ی ارومیه - شرکت صنایع دریایی ایران (صدرا) - 1382

دكتر علي محمدخورشيددوست ، يوسف قويدل رحيمي ، راحله صنيعي ، طلعت يساري ، حميد نوري، تحليل نقش پديده ي NAO در نوسانات سالانه ي بارش حوضه ي آبريز درياچه اروميه، فصلنامه فضاي جغرافيايي، شماره 19، پاييز 1386  ص 63

سایر

- محمدعلي توفيقي ، مصطفي زين الديني ، علي اصغر گلشني، شبيه سازي دو بعدي هيدروديناميك درياچه اروميه براي تعيين الگوي جريان،  فصلنامه مهندسي دريا، شماره 4، تابستان 1385  ص 37

- محمدعلي توفيقي ، مصطفي زين الديني ، علي اصغر گلشني ، بررسي شكل گيري جريان لايه اي در درياچه اروميه به كمك مدل هيدروديناميك سه بعدي، فصلنامه فني و مهندسي مدرس، شماره 35، بهار 1388  ص 65

- شبيه سازي جريان ناشي از عوامل جوي و رواناب رودخانه در درياچه اروميه، مسعود ترابي آزاد ، افشين محسني آراسته ، طاهره حق روستا ، اسماعيل ناصريان  ، فصلنامه علوم و فناوري دريا، شماره 47، بهار و تابستان 1387  ص 42

- سياوش شايان ، مهدي جنتي، شناسايي نوسانات مرز پيراموني و ترسيم نقشه پراكنش مواد معلق درياچه اروميه با استفاده از تصاوير ماهواره اي سنجنده هاي (ETM, TM & LISSIII)، فصلنامه پژوهش هاي جغرافيايي، شماره 62، زمستان 1386  صص 25-39

- محمدابراهيم بني حبيب ، علي رحيمي خوب ، آذر عربي، تخمين ماكزيمم دماي روزانه هوا با استفاده از شبكه عصبي مصنوعي و تصاوير ماهواره اي نوا ( مطالعه موردي : حوزه آبريز درياچه اروميه)، فصلنامه علوم و تكنولوژي محيط زيست، شماره 34، پاييز 1386  ص 185

- مجيد زاهدي آغاج ـ يوسف قويدل رحيمي، تعيين آستانه خشكسالي و محاسبه ميزان بارش قابل اعتماد ايستگاههاي حوضه آبريز درياچه اروميه، فصلنامه پژوهش هاي جغرافيايي، شماره 59، بهار 1386  ص 21

- احمد فاتحي مرج، عليرضا برهاني داريان و محمد حسين مهديان، پیش بيني بارش فصلي با استفاده از پيوند از دور: مطالعه موردي حوزه آبريز درياچه اروميه، صلنامه علوم و فنون كشاورزي و منابع طبيعي، شماره 37، پاييز 1385  ص 45

- نورالدين آيرملو ، احمد خاكي ترابي، مقايسه عوامل بيلان متوسط درازمدت درياچه اروميه با سالهاي آبي تر و خشك، دوفصلنامه تحقيقات منابع آب ايران، شماره 3، پاييز 1384  صص 78-80

تصویری برای به روز رسانی کتاب های جغرافیا

امروز داشتم فکر می کردم که اگر قرار باشه تصویر دریاچه ی ارومیه در کتاب های جغرافی به روز رسانی بشه باید چه چیزی رو جایگزینش کرد. ما همه به اون شکل و شمایل قدیمی دریاچه عادت کردیم اما به نظر می رسه که با توجه به تغییرات اخیر و خصوصا این حقیقت که بازگشت دریاچه به روزهای گذشته بعید به نظر می رسه، ضرورت داره یک نقشه ی جدید از دریاچه ارائه بشه.

تصویری که همه ی ما از دریاچه در ذهن داریم چیزی شبیه این تصویره. 

امروز نشستم و آخرین تصاویر ماهواره ای دریاچه رو دانلود کردم و با توجه به داده های موجود تصویر زیر رو تهیه کردم. آنچه در تصویر با رنگ آبی پر رنگ نشون داده شده در واقع بخشی از دریاچه است که میشه گفت هنوز آب داره. به عبارتی هنوز خیسه. بخش آبی کمرنگ اون چیزی است که شما به طور متوسط توقع دارید در دریاچه ی ارومیه وجود داشته باشه. البته در سال های پر آبی دریاچه حتی بیشتر از این آب داشته که می تونید نمونه اش رو در تصویر بعدی ببینید.

به هر حال به دوستان متولی توصیه می کنم هر چه سریعتر نقشه های کتاب های جغرافی رو به روز رسانی کنند تا آنچه در دریاچه رخ داده به طور دقیق در نقشه ها منعکس بشه.

دریاچه ی تنهای ارومیه

خب ... دریاچه ی ارومیه باز هم فراموش شد. البته دریاچه حسب شرایط فصلی و بعد از تحمل گرمای تابستان و چشم انتظار بارش های پاییزی، در مهر ماه و اوایل آبان ماه خشک ترین روزهایش را می گذراند اما فعلا و از آن جا که ساختار اطلاع رسانی محیط زیست ایران ظرفیت پرداختن به بیش از یک موضوع را ندارد، برای موقت از ذهن ها پاک شده است. احتمالا با شروع بارش های پاییزی و زمستانی و افزایش ارتفاع سطح آب که هر سال از اواسط زمستان شروع می شود، دیگر کسی تا اواخر بهار سال آینده یادی از دریاچه نکند. در ماه های آینده احتمالا چند خبری هم حتی منتشر خواهد شد که ارتفاع سطح آب دریاچه یکی دو متری هم بالا آمده و ...

علی الحساب تصویر زیر رو داشته باشید که آخرین تصویر فضایی گرفته شده توسط فضانوردان از دریاچه است. تصویری که به وضوح شرایط بحرانی بخش جنوبی رو از منظر تشکیل مساحت های نمکی به نمایش می گذاره. تاریخ این تصویر مربوط به 2011 09 02 است.

 Image Science and Analysis Laboratory, NASA-Johnson Space Center. "The Gateway to Astronaut Photography of Earth."

امروز و در این مطلب می خوام به نکته ای اشاره کنم که اخیرا به نظرم اومده. اینکه تغییرات در بخش های جنوبی دریاچه کمتر و در بخش شمالی افزایش پیدا کرده. برای اینکه منظورم رو بهتر نشون بدم باید نگاهی به تصویر زیر بندازید. اگر دقت کنید در تصویر زیر تفاوت سال بیست مهر ماه 2008 و 2010 نشون داده شده. همونطور که در تصویر مشخص هست بیشتر تغییرات در طی این دوره در بخش های جنوبی دریاچه به وقوع پیوسته گرچه در بخش های شمالی هم کاهش مساحت کامل محسوس بوده.

 حالا به تصویر زیر دقت کنید که مقایسه ی بیست مهر سال گذشته با امسال هست. 

همونطور که می بینید خوشبختانه مساحت دریاچه نسبت به سال گذشته تغییر بسیار شدیدی نداشته که می تونه بخشی به علت ترسالی ها در منطقه باشه که گرچه دریاچه رو نجات نداده اما از بدتر شدن شرایط هم جلوگیری کرده. اما نکته ای که می خواستم بهش اشاره کنم تغییرات در بخش های شمالی دریاچه است که با کمی دقت قابل مشاهده است. اگر روی تصویر کلیک کنید می تونید واضح تر ببینید. به نظر می رسه با وجود توقف نسبی کاهش مساحت، در بعضی بخش های شمالی به ویژه در قسمتی که بریدگی رخ داده همچنان تغییرات محسوس بوده. شاید این ناهمگنی در تغییرات مساحت دریاچه در بخش های شمالی و جنوبی رو بشه تا حدی به میانگذر مرتبط کرد.

در نهایت تصویر آخر نشون میده که دریاچه در طی دوره 2008 تا 2011 در روز بیست مهر چه میزان افت مساحت داشته. بر اساس محاسبات من دریاچه در این مدت هزار کیلومتر مربع از پهنه ی آبی خودش رو از دست داده که در واقع معادل اون بخشی است که در تصویر زیر به رنگ آبی دیده میشه.

 

 

 

 

نوشته شده توسط:بهروز حسنی