کل نماهای صفحه

۱۳۹۱ تیر ۹, جمعه

بررسی علل روانی و اجتماعی شوق تماشای اعدام در گفتگو با رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایـــران


به دليل اهميت موضوع، لطفا اين مطلب را پس از مطالعه (از طريق فيس بوك، ايميل، ...) به دست ساير هم ميهنان نيز برسانيد.

 
مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مدکاران اجتماعی در ایران، فقر و بیکاری و فشارهای اجتماعی را، عوامل موثر در اشتیاق عمومی به تماشای صحنه اعدام مجرمان می داند. اقلیما بر این نکته تاکید می کند که علاقه مندان به تماشای صحنه اعدام دیگران، به لحاظ روانی مشکل دارند و بالقوه انسان های خطرناکی هستند.

تماشای مشتاقانه صحنه اعدام، آن هم به این شکل گسترده، در جامعه ما پدیده نوظهوری است یا مسبوق به سابقه است؟

حضرت علی فرموده است: اگر آبروی کسی را ریختی، آبروی آن فرد دیگر قابل برگشت نیست. بعضی کارها وقتی باب می شود، به تدریج تبدیل به عادت می شود و دیگر بازگشت اوضاع به نقطه پیش از شکل گیری آن عادت، سخت خواهد بود. ما قبلاً چنین پدیده ای در جامعه خودمان نداشتیم. این پدیده، عمری هفت هشت ساله دارد. قبلاً که اعدام در خیابان ها صورت می گرفت، خیلی ها ناراحت می شدند اما الان دیگر این طور نیست ...

این اشتیاق عمومی به تماشای صحنه اعدام، چه عللی دارد؟

اولین علتش بیکاری من است! وقتی من هیچ سرگرمی و تفریحی ندارم، بعید نیست بخواهم به این شکل خودم را سرگرم کنم. دووم اینکه، ما الان به جایی رسیده ایم که دیگر مردن برای خیلی از ما اصلاً مهم نیست. علت بعدی، رواج بی تفاوتی در جامعه است. آدم ها در جامعه ما، کمتر از گذشته به دیگران و به سرنوشت دیگران توجه دارند. در چنین جامعه ای، وقتی قبح آدم کشی از بین می رود، کار به جایی می رسد که در یکی از خیابان های تهران، فردی مشغول کشتن دیگری است و مردم هم می ایستند و آن صحنه را تماشا می کنند. نه تنها نگاه می کردند بلکه فیلم هم می گرفتند. انگار که در یک برنامه تفریحی شرکت کرده اند!

این به خوبی نشان می دهد که خشونت در جامعه ما افزایش یافته و ما خشن تر از قبل شده ایم. علت رواج کودک آزاری در بین ما، همین افزایش خشونت و بی تفاوتی در بین مردم ماست. خیلی ها در این جامعه، نه از کشتن می ترسند نه از کشته شدن. کلاً از چیزی و کسی ترسی ندارند! نه از خدا می ترسند نه از بنده خدا.

گاهی ممکن است ما از قانون بترسیم. ته خط قانون اعدام است. کسی از مردن نمی ترسد، طبیعی است که از قانون هم نترسد. تازه خیلی ها وقتی که قرار است اعدام شوند، وقتی از آنها سوال می کنیم چرا به این جا رسیدی، می گویند من مقصر اصلی نیستم و شما باید به سراغ عوامل و عللی بروید که مرا به این جا رساندند؛ شرایط اجتماعی و مسئولینی که مرا به این جا رساندند، مقصر اصلی هستند.

کسانی که به تماشای صحنه اعدام می آیند، به قصد لذت به دیدن این صحنه می آیند یا به قصد عبرت؟

شما وقتی جلوی یک نفر، فلان کار را چهار بار انجام دهید، دفعه پنجم دیگر آن کار برای آن شخص عادی شده است و چه بسا خودش هم آن کار را انجام دهد. من تا زمانی که کسی را کتک نزده ام، این کار برایم سخت است اما قوتی یکی دو نفر را کتک زدم، به تدریج این کار برایم آسان می شود. کسی که در عمرش تا به حال به کسی ابراز عشق نکرده، بیان جمله "دوستت دارم" برایش سخت است ولی وقتی چهار پنج بار این جمله را به کار برد، خیلی راحت می تواند به همه بگوید دوستت دارم! کلمات و کارها به تدریج برای ما عادت می شود.

زمانی بود که اگر کسی معتاد بود، کسی در فامیل و محله به او محل نمی گذاشت؛ اما الان آن قدر مصرف مواد مخدر عادی شده است که قبح اعتیاد از بین رفته است. ما نباید مشاهده صحنه اعدام را به امری عادی بدل کنیم. چه کسی گفته است تماشای این صحنه موجب عبرت است؟ حتی خیلی از خبرهای روزنامه ها موجب یادگیری افراد می شود و بالقوه قابلیت آموزش روش های مجرمانه را دارند.

وقتی در فیلم های سینمایی روش های دزدی نشان داده می شود، ممکن است بعضی ها از آن روش ها استفاده کنند. سال ها پیش در فرانسه، فیلمی پخش شد که بازیگرش چارلز برانسون بود. در آن فیلم، با استفاده از هلی کوپتر، یک مجرم را فراری دادند. یعنی هلی کوپتر آمد در حیاط زندان نشست و چارلز برانسون را با خود برد. درست یک هفته بعد، در فرانسه با همین روش یک دزد معروف را از یکی از زندان ها بیرون کشیدند! بعد از آن، دولت فرانسه حیاط زندان ها را با تور مسقف کرد.

می خواهم بگویم تمام کارهای ما، زمینه ساز تکرار آن اعمال از سوی مردم می شود. این طور نیست که مشاهده صحنه اعدام، همه را دچار هراس از اعدام شدن کند و آنها از ترس ابتلا به چنین سرنوشتی، دست از پا خطا نکنند. کسی که همه زندگی اش را باخته، از مردن و اعدام شدن نمی ترسد. اصلاً مردن برای او لذت است و دیدن صحنه اعدام دیگران، بیشتر به کار از بین بردن ترس او از مرگ و اعدام شدن می آید.

بعضی ها معتقدند اعدام شرعاً باید در ملاء عام باشد؟

اسلام دین به روزی است. اعدام در سطح جامعه، زمانی درس عبرت بود اما الان واقعاً این طور نیست. الان شرایط خیلی فرق کرده است. تا وقتی وضع اجتماعی به سامان نشود، مشاهده اعدام دیگران تاثیری در کاهش جرائم ندارد. تازه ممکن است قبح کشتن را هم از بین ببرد.

ما باید ببینیم چرا افراد جامعه ما وقت می گذارند برای تماشای اعدام دیگران. به صحنه اعدام می آیند، تخمه می خورند، شوخی می کنند و می خندند و صحنه اعدام را هم با سوت و کف تماشا می کنند.
من یادم است که در کرج و مشهد، وقتی که اعدام در ملاء عام صورت گرفت، خیلی ها غش غش می خندیدند و از دیدن آن صحنه لذت می بردند. آن کسی هم که قرار بود اعدام شود، می خندید و می گفت: اشکالی ندارد! بچه هایی هم که آن جا بودند می گفتند: چقدر مرد است!

آیا چنین افرادی واقعاً از دیدن صحنه اعدام عبرت می گیرند؟ بسیار بعید است. آیا چنین رفتارهایی نشانه بیماری روانی این افراد نیست؟ شک نکنید که این طور است!

این کسانی که برای تماشای اعدام دیگران به خیابان می آیند، از نظر روانی، انسان های قسی القلبی شده اند؟

شما در حالت نرمال، وقتی یک گنجشک را هم می کشید ناراحت می شوید. اگر محبت انسانی در وجود شما باشد، وقتی می بینید کسی در حال کتک زدن دیگری است، ناراحت می شوید و به فرد ضارب اعتراض می کنید. آن وقت چطور ممکن است ما ببینیم کسی را دار زده اند و او آن بالا دارد دست و پا می زند و می میرد، ما هم این پایین او را تماشا می کنیم و می خندیم؟

چطور ممکن است چنین افراد بی تفاوتی، انسان های بامحبت و نرمالی باشند؟ شک نکنید که این افراد آدم هایی قسی القلب و آنرمال اند. شما وقتی یک صحنه تصادف را می بینید، تا دو سه ماه ناراحت هستید و حتی ممکن است صحنه تصادف و خونریزی را در خواب ببینید و از خواب بپرید.

بسیاری از رزمندگان ما که در جبهه دوستانشان شهید شده اند، هنوز هم صحنه شهادت دوستانشان را در خواب می بینند و با ناراحتی از خواب می پرند. حالا چطور ممکن است من انسان نرمالی باشم و بروم صحنه مرگ یک نفر را ببینم و در عین حال با دوستانم جوک بگویم و بخندم؟

دیدن این صحنه، تاثیر منفی هم بر روی این افراد می گذارد؟

نه! این ها از دیدن این صحنه ها لذت می برند. این ها افرادی هستند که فشارهای زیادی در زندگی شان تحمل کرده اند و برای سرگرمی به دیدن چنین صحنه هایی می آیند. مطمئن باشید چنین افرادی، افراد خطرناکی هستند و به انحاء گوناگون دیگران را آزار می دهند.

چطور ممکن است کسی صحنه اعدام دیگران را ببیند و هیچ تاثیر منفی از دیدن آن صحنه تاثیری نگیرد؟

برای اینکه او خودش این کاره است! یعنی بچه اش را می زند، در خیابان دعوا می کند و کلاً از خشونت لذت می برد. در واقع فشارهای جامعه بر روی او آن قدر زیاد بوده که او دیگر یک انسان نرمال نیست و از خشونت لذت می برد.

پس به نظر شما این حضور مشتاقانه در مراسم اعدام دیگران، نشانه ای از یک جامعه ناسالم است.

بله. تازه این گوشه ای از عدم سلامت روانی بسیاری از افراد این جامعه است. یعنی قله کوهی است که بخش اعظم آن زیر آب قرار دارد. خیلی های دیگر هم هستند که دوست دارند در تماشای اعدام دیگران شرکت کنند ولی از محل یا زمان مراسم اعدام بی خبرند و یا فرصت نمی کنند خودشان را به صحنه اعدام برسانند. ما بارها دیده ایم که دو نفر در حین رانندگی با هم تصادف می کنند و کارشان به کتک کاری می رسد. در صورتی که وقتی من در تصادف رانندگی مقصرم، باید از ماشین پیاده شوم و از شما عذرخواهی کنم نه اینکه با شما دست به گریبان شوم!

همه این ها نشان می دهد که خیلی ها در جامعه ما، به لحاظ روانی، ناسالم اند و محتاج درمان. در بسیاری از خانواده ها، حرف زدن معمولی زن و شوهر با داد و بیداد و پرخاشگری توام است. یعنی حرف زدن معمولی خیلی از آدم های این جامعه با پرخاشگری عجین شده است. ما به این جا رسیده ایم.

علت این وضع چیست؟

مهمترین علل، تورم و بیکاری و فقر است. این شرایط باعث می شود که بسیاری از ازدواج ها با مشکل مواجه شود. ما خانه های بزرگی را که همه با هم در آن زندگی می کردیم، رسانده ایم به خانه های 60 متری امروزی. در خانه های امروزی ما، دیگر جایی برای پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگ نیست. حتی زن و شوهر هم وقتی بچه دار می شوند، با کمبود جا مواجه می شوند.

ما خواسته ایم فرهنگمان را عین فرهنگ خارج از کشور کنیم اما نتوانسته ایم چنان تغییری در فرهنگمان ایجاد کنیم و به جایش فقط فرهنگ خودمان را داغان کرده ایم! زیربنای فرهنگ ما مثل فرهنگ کشورهای غربی نیست. ما هنوز به کار هم کار داریم و نمی توانیم ده سال در یک آپارتمان زندگی کنیم و اصلاً همسایه خودمان را هم نشناسیم.

پس چرا در جوامع مدرن، که آپارتمان نشینی و سرک نکشیدن به زندگی دیگران نهادینه شده است، اوضاع این قدر نابسامان نیست؟

چون در جوامع مدرن، مردم به زندگی جدید عادت کرده اند اما ما از یک سو می خواهیم مدرن و از سوی دیگر می خواهیم سنتی باشیم و این تضاد است که ما را به این روز انداخته است. ما روند تغییر فرهنگ را تدریجی پیش نبرده ایم بلکه یک دفعه همه چیز را به هم ریخته ایم و این امر یکی از علل اصلی این نابسامانی هاست. ما الان ماهواره را ممنوع کرده ایم اما چت اینترنتی را آزاد گذاشته ایم. در حالی که در این شرایط اجتماعی، خطر چت به مراتب بیش از ماهواره است.

یعنی شما می گویید اینترنت و چت را هم باید به کلی ممنوع کرد؟

نه، من می گویم ماهواره را هم باید آزاد کرد؛ اگر در استفاده از ماهواره مشکلاتی وجود دارد، باید درباره آن مشکلات بحث کرد و به مردم آگاهی داد که کدام برنامه های ماهواره عقلاً و اخلاقاً مشکل دارند. یعنی نباید یک حوزه مدرن را به حال خود رها کنیم و حوزه مدرن دیگری را کاملاً ممنوع کنیم. حرف من این است.

ما در پخش فیلم های سینمایی و یا حتی در پخش مسابقات فوتبال، شاهد حساسیت زیادی هستیم که مبادا فلان صحنه خلاف عرف، نمایش داده شود. فکر می کنید چرا نسبت به پخش چنین تصاویری این قدر حساس هستیم ولی نسبت به اعدام کردن انسان ها در پیش چشم دیگران، حساسیتی نداریم؟

بر اساس کدام نظریه انسان شناسانه و مردم شناسانه به این نتیجه رسیده ایم که باید فلان مجرم را روبروی فلان مجمتع مسکونی دار زد؟ و اجازه دهید بحث کارشناسانه در این باره صورت گیرد. واقعاً کودکی که قساوت قلب مشتاقان تماشای صحنه اعدام را می بیند، در آینده قرار است چگونه انسانی شود؟ من می گویم اگر آن کودک در آینده آدمکش شد، اصلاً نباید تعجب کرد.
ما گفته ایم که مراسم اعدام را در همان زندان برگزار کنید. زندان هم شرعاً ملاء عام است. چهار تا زندانی این صحنه را ببینند خیلی بهتر است تا نوجوان 15 ساله از پنجره خانه شان شاهد صحنه اعدام فلان جنایتکار باشد. اگر کسی قرار است از این اعدام ها درس عبرت بگیرد، زندانی باید درس عبرت بگیرد نه کسی که جرمی مرتکب نشده و آزادانه مشغول زندگی روزمره اش است.

آیا تماشای صحنه اعدام را نوعی تخلیه نفرت هم می توان دانست؟

بله. کسی که وجودش لبریز از خشم و ناخرسندی و نفرت است، با دیدن آن صحنه آرام می شود. کسی که چندین و چند بار کتک بخورد، از کتک زدن دیگران و یا از مشاهده کتک خوردن دیگران لذت می برد و به آرامش می رسد. اگر انسانیت شما مخدوش نشده باشد، بعد از کتک زدن دیگران، از کرده تان پشیمان می شوید. اما وقتی که انسانیت شما در اثر تکرار ضرب و شتم دیگران مخدوش شد، دیگر بعد از کتک زدن این و آن نیز از کار خودتان پشیمان نمی شوید.

عصر ايران

۱۳۹۱ تیر ۶, سه‌شنبه

به فریادهای ما رسیدگی کنید.

به دنبال روز جهانی پناهنده، 21 ژوئن، خواستیم با تعدادی از پناهندگان مستقر در ترکیه در مورد مشکلاتی که در این کشور با آن‌ها دست به گریبان هستند گفت‌وگو کنیم. پژواک صدای پناهندگان ایرانی در کشورهای خارجی همواره میتواند در جلب توجه افکار جهانی برای حمایت از آن‌ها موثر باشد. برخی از پناهندگانی با ابراز «ترس» از این‌که در صورت مصاحبه کارهای اداری و حقوقی آن‌ها به تعویق می‌افتد از انجام مصاحبه خودداری کردند.
مشکلاتی که این پناهندگان را در این کشور تحت سلطه خود قرار داده است به یک مورد و دو مورد بسنده نمی‌شود. در طول سال‌های گذشته هزاران ایرنی، افغانی، عرب، سومالیایی، سوری و .. از طریق راه‌های مختلف قانونی و غیرقانونی خود را به دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در کشور ترکیه رسانده  و از این سازمان درخواست پناهندگی سیاسی، اجتماعی، مذهبی و … کرده‌اند. طبق آخرین آمار موجود، در سال 2009 نزدیک به دو هزار ایرانی جدید در دفاتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در ترکیه ثبت نام کرده‌اند. آنان با شرایط سخت مواجه هستند و گفته می‌شود تحمل این شرایط، برای کسانی که مجبور می‌شوند به‌طور ناگهانی فرار کنند طاقت‌فرساست.
در زیر اشاره‌ای به مشکلات زندگی ، اداری، امنیتی‌، رفتار پلیس‌، ثبت‌نام در اداره‌ی پلیس و موارد دیگر خواهیم داشت.
عمده‌ترین مشکل پناه‌جویان ساکن در ترکیه مسئله‌ی مادی است. پناه‌جویان در کشور ترکیه اجازه‌ی کار ندارند. برخی کار سیاه می‌کنند ولی اگر توسط پلیس دستگیر شوند با جرایم سنگینی روبه‌رو خواهند شد. البته کار سیاه هم درآمد چندانی ندارد. اصولن کار سیاه برای پناه‌جویان و پناهند‌گان با ترجیح کارفرما به‌منظور استثمار بیش‌تر و دستمزد کم‌تر صورت می‌گیرد. به عنوان مثال در شهر‌بازی کسی که مسوول یکی از وسایل بازی مانند چرخ و فلک است باید حدود 12 الی 16 ساعت کار کند تا بیست و پنج  لیر (معادل 10 یورو) مزد بگیرد. یعنی انسان طوری استثمار می‌شود که نه برای خود، بلکه تنها برای افزودن به سرمایه‌ی کارفرما یا پیمان‌کار زندگی می‌کند چراکه یا در حال کار است یا خواب برای بازتولید نیروی کار از دست رفته.
در زمستان دست‌کم  تا حدود 400 لیر و گاهی 200 لیر  برای گرم نگه داشتن خانه خود پرداخت می‌کنند که خیلی از این افراد از این اقدام معذور هستند و با تحمل سرمای 20 تا 36 درجه زیر صفر در ترکیه شب را به روز می‌رسانند
هنگام مراجعه به پلیس برای ثبت‌نام، پلیس از پناه‌جویان مبلغی حدود پانصد دلار بابت هزینه‌ی شش ماه اقامت، پول دفترچه‌ی اقامت و هزینه‌ی ویزا می‌گیرد و سپس به پناه‌جویان دفترچه‌ی اقامت می‌دهد. پس از آن نیز پناه‌جویان هر شش ماه یک‌بار حدود 220 دلار باید برای هر نفر هزینه‌ی اقامت بپردازند. هزینه‌های درمانی، اجاره‌ی مسکن، هزینه‌ی گاز و برق در ترکیه برای یک پناه‌جو که حق کار کردن و در نتیجه درآمدی ندارد بسیار بالاست. برای ارزان‌ترین خانه‌های قابل سکونت حدود سیصد لیر اجاره باید پرداخت. سیصد لیر هم پول‌ پیش می‌گیرند و سیصد لیر هم بنگاه معاملات املاک دریافت می‌کند. یک ورق قرص مسکن حدود ده هزار تومان است و هزینه‌ی درمان یک سرماخوردهگی حدود صد دلار. در زمستان دست‌کم  تا حدود 400 لیر و گاهی 200 لیر  برای گرم نگه داشتن خانه خود پرداخت می‌کنند که خیلی از این افراد از این اقدام معذور هستند و با تحمل سرمای 20 تا 36 درجه زیر صفر در ترکیه شب را به روز می‌رسانند. این‌ها نمونه‌ای بود از مشکلات مادی در ترکیه برای پناه‌جویانی که در این کشور زندگی می‌کنند.
در این میان به‌غیر از فرمان‌داری هیچ نهادی به پناه‌جویان کمک مادی نمی‌کند. مبلغی که فرمان‌داری در مقابل درخواست برخی پناهندگان به آن‌ها می‌دهد حتا هزینه قبض‌های آب و برق و گاز را تامین نمی‌کند. فرمان‌داری در هر شهر پس از اینکه پناه‌جو پول خاک را پرداخت کرد به وی بعد از اینکه مامورانش به منزل‌ پناهجو آمده و مطمئن شدند که پناهجو به کمک مالی نیاز دارد هر دوماه یک‌بار دویست لیر کمک می‌کند که در ماه‌های اخیر این مدت به سه ماه افزایش یافته است. هر سه ماه یکبار دویست لیر به ‌معنای ماهیانه هفتاد لیر است که تقریبن فقط با آن می‌توان هزینه‌ی قبض برق را پرداخت نمود. البته این مبلغ برای خانواده و افراد مجرد فرقی ندارد. یعنی به یک خانوادهی پنج نفره نیز همین مبلغ تعلق می‌گیرد و به یک فرد مجرد که تنها زند‌گی می‌کند نیز همین مبلغ، دیگر هیچ نهادی به پناه‌جویان هیچ‌گونه کمکی نمی‌کند و عمدتن بزرگ‌ترین مشکلی که پناه‌جویان با آن مواجه هستند مسایل مادی و معیشتی است.
می‌دانیم که ترکیه کشوری است که از توریسم درآمد خوبی دارد. اینطور که مشخص است پناه‌جویان نیز مانند توریست‌ها برای ترکیه درآمد‌زا هستند. به‌عبارتی پناه‌جویان به ترکیه میآیند، به‌صورت پیش‌پرداخت هر شش ماه یک‌بار هزینه‌ی اقامت(پول خاک) پرداخت می‌کنند، مجبورند از خارج از ترکیه پول به ترکیه سرازیر کنند و در این کشور با توجه به این‌که اجازه‌ی کار نیز ندارند گذران زندگی کنند.
اصولن سازمان ملل باید به پناه‌جویانی که قبولی گرفته‌اند و به عنوان پناهنده شناخته می‌شوند کمک مالی کند. اما متاسفانه این موضوع نیز در ترکیه به صورت فرمالیته است. بدین‌صورت که بعد از گرفتن برگهی قبولی از سازمان ملل پناهندهگانی که درخواست کمک مالی می‌کنند، برای مصاحبه‌ای تحت عنوان مصاحبهی مالی وقت می‌گیرند. وقتی برای این موضوع به سازمان ملل مراجعه کردند سوالاتی مشخص از آنها پرسیده می‌شود که نیازی به پرسیدن ندارد چرا که کارمندان سازمان ملل از هرکس بهتر می‌دانند در ترکیه چه می‌گذرد و برای گذران زندگی ساده‌ی یک پناهنده چقدر هزینه لازم است. سپس یک فرم پر می‌شود و اصولن طبق آمار از بین هر یکصد نفر تنها به یک نفر کمک مالی از سوی سازمان ملل صورت می‌گیرد و آن کمک نیز جواب‌گوی تنها گوشه‌ای از احتیاجات وی می‌شود.
سعید دادبخش یکی از پناهنویانی است که جز‌ کسانی بود که برای رفع مشکلات مالی تصمییم به فروختن کلیه و خون خود کرده بود که البته با رسیدگی و کمک چند ایرانی از این اقدام خودداری کرده است. در زیر مصاحبه‌ای که آقای دادبخش با رادیو کوچه داشته است را می‌خواینم تا بیش‌تر از وضعیت زندگی وی و سایر پناهنده و پناه‌جویان‌ مطلع شویم.
معرفی خودتان و این‌که از چه سالی وارد کشور ترکیه شده‌اید؟
سعید دادبخش هستم و از سال 2010 به هم‌راه همسرم و یک فرزند خردسال که فرزند دومم در این‌جا به دنیا آمده است به علت مشکلات اجتماعی که در ایران داشتم، به اجبار از ایران فرار کردم و نزدیک به دو سال است که بدون این‌که جوابی از کمیساریای عالی پناندگان داشته باشم در شهر «کِرشَهیر» در حال زندگی کردن هستم.
می‌توانید از مشکلاتی که در این کشور برای شما در طی این مدت پیش آمده است توضیح دهید؟
یکی از اساسی‌ترین مشکلاتی که در طی این و سال داشتم، مشکلات متعدد مالی بود‌. این‌که هنوز کمیساریای عالی پناهندگان بعد از گذشت یک سال و نیم هنوز جوابی مبنی بر قبولی خود دریافت نکرده ام و بدون تکلیف در این‌جا در حال سپری کردن لحضات عمرم هستم.
پس با وجود این مشکلات چرا سایر کشورهای پناهنده پذیر را برای این کار انتخاب نکردید؟
چون مرز مشترک با این کشور داشت و به علت نداشتن ویزا و هم‌چنین من و همسرم به خوبی به زبان ترکی آشنا بودیم از این رو فکر می‌کردیم می‌توانیم دوران پناهندگی را در این‌جا به راحتی سپری کینم که متاسفانه این‌گونه نبود.
از مشکلات مالی گفتید و تا آن‌جا که ما اطلاع داریم شما حق کار کردن در این کشور را ندارید پس هزینه‌های شما را چه کسی پرداخت می‌کند؟ آیا سازمان غیر‌دولتی یا گروه خاصی تا‌کنون به شما کمکی کردند؟
بله، ما حق کار کردن در این‌جا را نداریم و دولت ترکیه به هیچ‌وجه اجازه کار کردن به ما را نمی‌دهد. اگر هم بخوایم در این‌جا کاری انجام دهیم غیر‌قانونی این کار را انجام داده که این متاسفانه برای ما مشکل ساز می‌شود. کار می‌کنم اما کسی به ما توجه ندارد افراد سود‌جو با بهره‌کشی از ما پولمان را نیز نمی‌دهند حتا این‌گونه که ما حق شکایت از این افراد را نداریم و در صورت شکایت کردن خودمان محکوم هستیم. شرایط برای ما اسف‌بار است کسی هم به داد ما نمی‌رسد. حتا چندین بار به چند سازمان نامه‌نگاری کرده‌ام که تا‌کنون هیچ جوابی داده نشده است. فقط یک بار به سازمان ملل درخواست کمک مالی کردیم که اگر پرونده مرا در سایت ببیند خواهید دید که یک‌بار به من کمک شده است و آن هم مبلغ هنگفتی؟ به مبلغ (14) لیر ترکیه.
جناب دادبخش شما در سخنانتان گفتید که یکی از فرزاندانتان در این‌جا به دنیا آمده است. آیا هزینه‌های درمانی را خودتان پرداخت کردید و یا این‌که دولت ترکیه و کمیسیار عالی پناهندگان نیز به شما در این مورد کمک کرد؟
خیر. هیچ‌گونه کمکی از هیچ سازمان یا نهاد دولتی دریافت نکردم و به من گفتند مشکل خودتان هست و باید خودتان برای خودتان چاره‌ای بی‌اندیشید. با این وجود به علت هزینه بالای درمان چندین بار به «یو.ان» و فرمان‌داری شهرمان مراجع کردم که آنان از من برگه یا دفترچه اقامت موقت را درخواست کردند که من هم به علت نداشتن مبلغ مورد نظر تا به امروز قادر به دریافت این دفترچه اقامت نبودم و مراتب را به گوش مسوولین سازمان ملل رسانده‌ام که کمکی در این زمینه برای من انجام دهند که آنان از این کار خودداری کردند‌. کار به گونه‌ای پیش رفت که فرزند 14 ماه من هنوز هیچ برگه یا دفترچه‌ای که هویت ایشان را تایید کند ندارد. حتا پلیس هم از این کار اجتناب کرده است.
علت این‌که فرزند شما دارای مدرک شناسایی نیست چیست؟
همان‌گونه که گفتم قادر به من قادر به پرداخت هزینه دفترچه نبودم از این رو نمی‌توانم درخواست برای گرفتن این مدارک داشته باشم حتا برای کمک مالی نیز فرمان‌داری از من این دفترچه را می‌خواهد سوالی که برای من پیش آمده است این است آیا انسان و جان وی ارزشش کم‌تر از یک دفترچه است؟ که این آقاین ما ما چنین رفتاری دارند.
آیا کمیساریای عالی پناهندگان برای کسانی که مشکل جدی درمانی دارند کمک مالی انجام می‌دهد؟.
خیر هیچ‌گونه کمکی. مگر این‌که وضعیت شما اوژانسی باشد و آن هم کلن 150 لیر کمک می‌کند نه بیش‌تر. که حتا این پول را برای زایمان همسر بنده تقبل نکرد و دوستان هزینه‌های درمانی را پرداخت کردند.
همان‌گونه که دریافتیم مشکلات مالی جز‌ بیش‌ترین و جدی‌ترین مسایلی است که شما و سایر پناهنده یا پناه‌جویان را آزار می‌دهد. پس چگونه این افراد مشکلات مالی خود را حل می کنند؟
در بین افرادی که من می‌شناسم برخی تمام اموال خود را در ایرن فروخته‌اند و از پولی که از آن داشته‌اند در این‌جا مصرف می‌کند برخی را خانواده تامیین می‌کند اما این تعداد افراد به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد که بخواهیم در این مورد بحث کنیم. خود شخصن «در وضعیتی قرار گرفته‌ام که مجبور به فروختن یکی از کلیه‌هایم و خونم برای گذراندان و پرداخت هزینه‌های زندگی‌ام شده‌ام حتا خانواده را درک کردم و به استانبول رفتم برای فروش که باز خانواده همسرم به دادم رسیدند.»
برخورد پلیس ترکیه با شما چگونه است؟
طبق روال کاری که در این‌جا وجود دارد هفته‌ای دو بار برای امضا‌ به اداره پلیس بخش اتباع خارجه مراجع کرده و در آن‌جا در دفتری اسم و تمام مشخصاتمان بر روی یک برگه وجود دارد امضا‌ می‌زنم و وای بر فردی که از دو بار یا سه بار نتواند امضا‌ بزند. واقعن جالب است بدانید در این‌جا به مانند مجرم جنایی به ما می‌نگرند تا یک پناه‌جو. از این رو در برخی موارد نه همیشه برخورد پلیس با ما خوب نیست و اگر نتوانیم امضا‌ خود را سر موقع بزنیم با جریمه 50 تا 100 لیر مواجه می‌شویم که این خود برایمان ایجاد دردسر می‌کند. چون موقع خروج از این کشور البته اگر بتوانیم ما را با مشکلات متعددی روبه‌رو می‌سازد حتا می‌تواند شما را از پای هواپیما به پایین بکشاند.
برخورد مردم ترکیه با شما چگونه است؟ آیا آنان نیز به مانند سایر گروها با شما برخورد بدی دارند یا اینکه مردم این‌گونه نیستند؟
همان‌طور که شما می‌دانید کشور ترکیه نیز به مانند کشور خودمان ایران کشوری سنتی و اسلامی است از این رو که ما نیز مسلمان هستیم شاهد برخورد خوبی از طرف این عزیزان هستیم اما در این‌جا هم آدم بد و خوب وجود دارد. من دو ماه پیش در حالی که در حال کار بودم از طبقه سوم سقوط کردم و دچار شکستگی از چند ناحیه شدم و این عاملی بود که نتوانم هزینه و اجاره خانه را پرداخت کنم. متاسفانه صاحب‌خانه هم با این‌که وضعیت من را می‌دانست مرا بر آن داشت که در عرض 15 – 20 روز خانه را تخلیه کنم و چند روز را در خانه دوستان سپری کنم.
پول برای تهیه شیر و پوشاک برای بچه نداشته‌ام و همسرم مجبور شده است با آب و قند شکم بچه را سیر کند و با لحاف کهنه او را بپوشاند نمی‌دانم که چه باید کنم و دردم را به چه کسی بگویم
آیا در مورد این دفترچه‌های اقامتی که به شما می‌دهند اطلاعات دقیقی دارید و می‌دانید که تا چه مدت اعتبار دارند و هزینه آن چقدر است؟
حدود 172 لیر باید برای هزینه صدور دفترچه و 80 دلار برای پول خاک برای شش ماه است بعد از شش ماه باید حدود 90 لیر برای تمدید این دفترچه که ارزشش از ما بیش‌تر است بپردازیم. حتا برای بخشش پول خاک باید این مبلغ 172 لیر را پرداخت کنیم بعد اگر فرمان‌داری صلاح بداند این مبلغ را مورد عفو قرار می‌دهد. البته شایان ذکر است که موقع خروج از این کشور مجبور به پرداخت این پول نیز هستیم.
با فرض این‌که شما این مبلغ را برای دفترچه خود پرداخت و آن را دریافت کردید! حال چگونه فرمان‌داری برای شما کمک خواهد کرد؟
با توجه به این‌که مبنای کمک کردن به افراد پناه‌جو و پناهنده داشتن دفترچه اقامت است، اما فرمان‌داری با فرستادن مامور و بازرس برای کارشناسی خانه ‌اگر صلاح دانستند هر سه ماه یک‌بار 250 لیر در برخی موارد بیش‌تر برای ما پرداخت می‌کنند که این هم کفاف زندگی در این‌جا را نمی‌دهد چون اولن اجاره خانه‌ها بالا است دومن هزینه درمان نیز بالاست. البته در شهر آنکارا پلی کلینکی وجود دارد که هزینه درمان در آن رایگان می‌باشد که آن‌جا ‌نیز تمام امکانات لازم برخوردار نیست.
آیا سازمان غیر‌دولتی وجود دارد که در زمینه پناه‌جویی یا مشکلی که با آن مواجه هستید از شما حمایت کند؟
با چندین نهاد تماس برقرار کرده‌ام که هیچ‌گونه پاسخی دریافت نکرده‌ام اما با توجه به اقداماتی که انجام دادم مرکز بین‌المللی حقوق بشر در کانادا درخواست مرا مورد بررسی قرر داه و قول کمک کرده است که البته از طرف این سازمان کمی به من کمک شده است.
حرف آخر و اگر درخواستی از مسوولین دارید؟
در و دل زیاد دارم که فکر می کنم نمی توانم آن را با بیان کردن تمامش کنم اما من روزها و شب‌های داشته‌ام که گرسنگی کشیده‌ام نه تنها خود بلکه فرزندانم نیز گشنگی کشیده‌اند روزهای را به‌خاطر دارم که «پول برای تهیه شیر و پوشاک برای بچه نداشته‌ام و همسرم مجبور شده است با آب و قند شکم بچه را سیر کند و با لحاف کهنه او را بپوشاند نمی‌دانم که چه باید کنم و دردم را به چه کسی بگویم» در همین «کرشهیر» نزدیک به چهل نفر ایرانی زندگی می‌کنند و اغلب آنان با مشکلات زیادی از قبیل مسکن و مالی روبه‌رو هستند و این پناهندگان مجبور به هم خانه شدن با یک‌دیگر برای مدت طولانی هستند که در برخی موارد تعدادی پناه‌جوی ایرانی و افعانی در یک خانه با تعداد نفرات بالا زندگی می‌کنند که در چند مورد مجبور به تخلیه خانه‌هایشان شده‌اند. فقط یک خواست از مسوولین دارم «به فریادهای بلند ما رسیدگی کنید و آن را بشنوید»

منبع: رادیو کوچه